کاخ یاقوت یا سرخه حصار تهران | معرفی تاریخچه و معماری کاخ

کاخ یاقوت یا سرخه حصار از جمله زیباترین کاخ‌های تهران بوده که یکی از گنجینه‌های بزرگ ایرانی است و حوادث زیادی را از سر گذرانده و داستان‌های زیادی را در دوره‌های مختلف به خود دیده است. وجود بناها و ساختمان‌های مختلف در کاخ یاقوت که به‌منظور ایجاد فضایی مناسب برای اهل حرم و آشپزها ساخته شده، زیبایی خیره‌کننده‌ای به آن بخشیده است به همین دلیل نام یاقوت را برای آن انتخاب کرده‌اند. این کاخ مثل کاخ سعدآباد دارای معماری اروپایی است. برای آشنایی بیشتر با کاخ یاقوت تهران با ما در ادامه مطلب همراه باشید.

معرفی کاخ یاقوت تهران

عمارت کاخ یاقوت که به قصر یاقوت و کاخ سرخه حصار نیز معروف است، به دستور ناصرالدین شاه قاجار و در منطقه شرق تهران احداث شد. این کاخ زیبا و تاریخی در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. ناصرالدین شاه این کاخ مجلل و زیبا را برای حرم خانه سلطنتی خود ساخته بود که زیبای وصف ناپذیر آن باعث انتخاب نام یاقوت برای این کاخ شده است.

طراحی و معماری کاخ یاقوت تهران، کاملا به تقلید از معماری اروپایی است. کاخ سرخه حصار تهران در دوره قاجار به دلیل آتش‌سوزی آسیب زیادی دید اما مجدد بازسازی و تعمیر شده است. متاسفانه از این کاخ زیبا و باشکوه مانند دیگر کاخ‌های تهران مراقبت و نگهداری نشده و اکنون در بین شلوغی رفت‌وآمد مردم گم شده است. این در حالی است که این عمارت زیبا میراث فرهنگی و تاریخی ایران بوده و  گوشه‌ای از تاریخ ایران و سلطنت پادشاهان را بازگو می‌کند.

تاریخچه کاخ یاقوت

کاخ یاقوت تهران در سال 1262 و در سی و نهمین سال پادشاهی ناصرالدین شاه ساخته شد. این کاخ که در منطقه سرخه حصار واقع شده است به کاخ سرخه حصار نیز شهرت دارد. شواهد و مدارک موجود نشان می‌دهد که برای ساخت این کاخ زیبا مبلغی نزدیک به 15 هزار تومان هزینه شده است. کاخ سرخه حصار تهران، دارای دو عمارت اصلی است که به نام‌های حرم‌خانه و کوشک بیرونی بوده و کل بنا 200 اتاق دارد. وجود ساختمان‌های مختلفی از جمله سربازخانه، گرمابه، کاروانسرا و... بر ارزش تاریخی و معماری این بنا افزوده است. گفته می‌شود که در طراحی و معماری کاخ یاقوت، هیچ اثری از معماری ایرانی وجود ندارد. 

کاخ سرخه حصار در سال 1336 به سازمان بیمه‌های اجتماعی واگذار و سپس به بیمارستان ریوی تبدیل شد. با گذشت زمان بخش‌های جراحی و روانی نیز به این مجموعه اضافه شده و در نهایت به بیمارستان عمومی تبدیل شد. در حال حاضر نیز کاخ یاقوت، مرکز فوق تخصصی قلب دکتر لواسانی نام دارد.

معماری کاخ یاقوت تهران

اگر کاخ‌های مختلف تهران را دیده و با سبک معماری آن‌ها آشنا باشید، با یک نگاه کلی و ساده به کاخ یاقوت، تفاوت زیاد آن را درک خواهید کرد. زیرا این عمارت زیبا، هیچ شباهتی به معماری سنتی و اصیل ایرانی دوره قاجار ندارد. البته باید گفت که به‌طور کلی نیز تاثیری از معماری ایرانی در هیچ دوره‌ای در آن دیده نمی‌شود. 

در طراحی، معماری و ساخت کاخ سرخه حصار تهران، از سبک اروپایی تقلید شده است. شاهد این موضوع نیز وجود ایوانی در قسمت بالایی در ورودی کاخ است. به این معنی که این ایوان به‌طور معمول در عمارت‌های اروپایی وجود دارد و کاربرد اصلی آن معرفی اشخاص مهم از جمله پاپ، ملکه و برقراری ارتباط عمومی با مردم بوده است. در معماری کاخ یاقوت تهران، انواع بخش‌های مختلف با کاربری خاص وجود داشته است که متاسفانه هیچ اثری از آن‌ها باقی نمانده و تخریب شده‌اند.

موقعیت مکانی کاخ یاقوت تهران

کاخ یاقوت، در منطقه سرخه حصار تهران واقع شده است. اگر قصد بازدید از این بنای تاریخی زیبا را دارید باید تا انتهای اتوبان شهید همت را طی کنید.  سپس اول جاده آبعلی و جنب پارکینگ اتوبوس‌رانی، بیمارستان دکتر لواسانی را مشاهده خواهید کرد. کاخ سرخه حصار تهران در این بیمارستان جای دارد.