روستاهای پلکانی ایران کدامند؟ | 4 تا از زیباترین روستاهای پلکانی

به‌ طور حتم، روستاهای پلکانی نوعی هنر معماری و جلوه‌ ای از هم‌ سویی و هم‌ زیستی انسان با طبیعت محسوب می‌شود. روستاهای پلکانی در دامنه کوه‌ ها و مناطق ییلاقی بنا می‌ شوند و به‌جهت جذابیت بصری، چشم‌ اندازهای بدیع و بافت سنتی و اصیل بسیار مورد توجه گردشگران و دوست‌داران هنر و معماری قرار می‌گیرند. با ما همراه باشید تا با چندتا از روستاهای پلکانی ایران آشنا شوید.

روستای پلکانی چیست؟

روستاهای پلکانی، مقاصدی جذاب برای سفر و گردش هستند. ویژگی‌ خانه‌های پلکانی و این نوع معماری و شهرسازی، قرارگیری سقف بنای پایینی به‌عنوان حیاط خانه بالایی و پیاده‌رو است. روستاهای پلکانی زنجیروار و در امتداد شیب طبیعی زمین بنا می‌شوند و بافتی متراکم دارند.

در معماری پلکانی، خانه‌ها را در قسمت پایین دره نمی‌سازند؛ زیرا در هنگام شب هوای سرد سنگین در این قسمت نشست می‌کند؛ همچنین دره در خطر سیل قرار دارد. قسمت شمالی کوه نیز برای ساخت خانه مناسب نیست؛ زیرا همواره در سایه قرار دارد و بسیار سردتر از دیگر نقاط است. قسمت بالایی کوه نیز به‌دلیل شدت سرما و باد و نبود حصاری برای کنترل آن‌ها، برای استقرار بافت شهری و روستایی مناسب نیست.

به عنوان گالیور به سرزمین آدم کوچولوهای ایرانی سفر کن + عکس

در بافت پلکانی غالبا از سنگ، چوب، گل و خشت (مصالح بومی) برای ساخت خانه بهره‌ می‌برند. طراحی خانه‌ها و جهت‌گیری آن‌ها به‌گونه‌ای است که در معرض وزش مطبوع باد قرار بگیرند و تهویه طبیعی و چشم‌اندازی عالی داشته باشند. این خانه‌ها از دو یا سه طرف آزاد هستند و پنجره‌هایی وسیع به سوی جنوب دارند. در معماری پلکانی غالبا گذرگاه‌ها و مسیرهای باریک و پرپیچ‌وخم برای دسترسی به سطوح بالاتر شهر یا روستا تعبیه شده است و امکان عبور وسایل نقلیه موتوری از آن‌ها وجود ندارد.

روستای پلکانی ماسوله

• آدرس: استان گیلان، شهرستان فومن، بخش سردار جنگل

ماسوله شهری تاریخی، جذاب و گردشگرپذیر در دامنه کوه‌های سرسبز البرز است و یکی از شناخته‌شده‌ترین روستاهای پلکانی جهان محسوب می‌شود. این منطقه مسکونی در سال ۱۳۵۴ به‌عنوان یک شهر تاریخی و زنده با شماره ۱۰۹۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید و یکی از زیباترین روستاهای گیلان برای سفر است. پس از ثبت ماسوله به‌عنوان میراث طبیعی و فرهنگی، دیگر اجازه ساخت‌وساز و توسعه شهر صادر نشد و مجموعه شهر تقریبا به همان صورت قدیمی مورد حفاظت قرار گرفته است.

شهر ماسوله از کوچکترین شهرهای ایران است که در جنوب غربی استان گیلان و در فاصله حدود ۶۰ کیلومتری شهر رشت قرار دارد. جاده ماسوله بهترین مسیر دسترسی به این منطقه زیبا و خوش‌آب و هوا محسوب می‌شود. این جاده از غرب فومن تا جنوب ماسوله کشیده شده است.

در بافت مسکونی ماسوله سقف خانه پایینی به‌عنوان حیاط خانه بالایی استفاده می‌شود و این مهم‌ترین ویژگی خانه‌های پلکانی است. کوچه‌های این شهر زیبا به‌صورت شیب‌دار و پلکانی هستند و امکان تردد هیچ‌گونه وسیله نقلیه موتوری در آن‌ها وجود ندارد. خانه‌ های پلکانی روستای ماسوله اغلب با مصالح بومی ساخته شده‌اند و بالکنی رو به دره دارند.

خانه‌هایی با بالکن‌هایی مزین به گل‌های شمعدانی، فضای سنتی و مذهبی روستا، ساکنان بومی و خون‌گرم با لباس‌های محلی رنگارنگ، بازار خوش‌رنگ‌ولعاب با بهترین سوغاتی‌ های گیلان، طبیعت بی‌مثال همچون رودخانه، دشت‌ها و مراتع سرسبز و زیبا، آبشار و قلل مرتفع، موزه‌هایی باارزش فرهنگی و علمی (همچون موزه مردم‌شناسی و موزه حیات وحش) و طبخ و سرو بهترین غذاهای گیلانی اصیل، همه و همه ویژگی‌هایی هستند که ماسوله را خاص و دیدنی کرده‌اند.

انواع صنایع دستی گیلان و تولیدات ویژه ساکنان ماسوله همچون ظروف چوبی و عروسک‌های کاموایی در بازار سنتی ماسوله به چشم می‌خورند. فعالیت اقامتگاه‌های سنتی و باصفا، هتل، رستوران و چای‌خانه‌های سنتی سبب شده است تا شرایط برای حضور بیشتر گردشگران در منطقه فراهم شود.

بچه هایی که تو این روستای ایران به دنیا میان دوقلوان!!! + عکس

روستای انبوه

• آدرس: استان گیلان، شهرستان رودبار، بخش عمارلو، دهستان کلیشم

روستای انبوه به جهت معماری پلکانی و بافت سنتی به ماسوله دوم گیلان شهرت دارد. این روستای کوهستانی در جنوب گیلان، نزدیک به مرز استان قزوین و در دامنه کوه‌های البرز شمالی (امتداد گردنه نواخان) واقع شده است. روستای انبوه حدود ۱۰۰ کیلومتر با شهر رودبار فاصله دارد. مراتع سرسبز، درختان متعدد و هوای پاک خنک از ویژگی‌های طبیعت این روستا هستند.

روستای انبوه از قدیمی‌ترین روستاهای بخش عمارلو رودبار است. اهالی روستا به دامداری و باغداری مشغول هستند. شیر گوسفند، ماست، کره، گوشت، پشم، انار، گردو، عناب، سیب، انجیر، گلابی، فندق و زالزالک، تولیدات دامی و باغی روستای پلکانی انبوه به شمار می‌آیند. درختان انار در حیاط خانه‌ها و باغات پربار انار در حاشیه روستا قرار دارند. هرساله مراسم انارچینی با آیین‌های جذاب در روستا برگزار می‌شود.

«پل خشتی طاقی» متعلق به دوره عباسی، مسجد جامع روستا، بقایای قبرستان تاریخی حیاط مسجد، قبرستان تاریخی «گروچل» و قلعه «چسیمارود» از جاذبه‌های تاریخی روستای انبوه گیلان هستند.

روستای پلکانی پالنگان

• آدرس: استان کردستان، شهرستان کامیاران، بخش مرکزی، دهستان ژاورود

روستای پالنگان از مقاصد گردشگری و جاهای دیدنی کردستان است. این روستا در شمال غرب شهر کامیاران (فاصله حدود ۵۰ کیلومتر) در مسیر جاده کامیاران به مریوان قرار دارد. جاده پالنگان در مسیری نسبتا پرپیچ‌وخم به روستای کوهستانی و پلکانی پالنگان می‌رسد.

در روستای پالنگان خانه‌ها در دو سوی دره «تنگی ور» و در راستای شیب طبیعی کوه ساخته شده‌اند؛ به‌گونه‌ای که گویا بخشی از آن هستند. خانه‌های روستا اغلب با سنگ و به‌صورت خشکه‌چین ساخته شده‌اند و سقف خانه پایین‌دست، حیاط خانه بالادست است. کوچه‌های باریک و سنگ‌چین شده به‌صورت پلکانی هستند و امکان دسترسی به بخش‌های مختلف روستا را فراهم می‌کنند.

رودخانه خروشان و زلال «تنگی ور» از میان روستای پلکانی پالنگان می‌گذرد. پالنگان را «سرزمین پل‌ها و چشمه‌ها» نیز می‌نامند. پل‌هایی که برای دسترسی دو سوی روستا روی رودخانه بنا شده‌اند و چشمه‌های متعددی که از بالادست کوه سرچشمه می‌گیرند و اطراف روستا از دل زمین بیرون می‌زنند. قلعه پالنگان در مجاور روستا و بالای کوه قرار دارد. این قلعه مربوط به قرن هفت و هشت هجری قمری است و نشان از قدمت و اهمیت تاریخی پالنگان دارد. قلعه پالنگان با شماره ۱۲۶۷۵ در سال ۱۳۸۴ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

پالنگان، روستای پلکانی در کردستان است که با حضور مردمانی صبور، خوش‌رو و خون‌گرم، طبیعت عالی، آب‌ و هوای خوش و جاذبه‌های تاریخی (قبرستان، قلعه و پل‌ها)، جاذبه‌های طبیعی (آبشار، چشمه، رودخانه)، رویدادهای فرهنگی (برگزاری جشن نوروزی با لباس محلی و موسیقی کردی) و فروشگاه سوغات کردستان، ظرفیت‌ بالایی برای جذب مسافر دارد.

در رستوران‌های سنتی و سفره‌خانه‌های پالنگان غذاهای محلی کردستان و ماهی تازه سرو می‌شود. در فصل بهار زیبایی‌های پالنگان به اوج خود می‌رسند. چندین اقامتگاه گردشگری و خانه اجاره‌ای برای اقامت در روستا وجود دارد.

به عنوان گالیور به سرزمین آدم کوچولوهای ایرانی سفر کن + عکس

روستای پلکانی اورامان

• آدرس: استان کردستان، شهرستان سروآباد، بخش اورامان

هورامان تخت یا اورامان تخت منطقه‌ای مسکونی با معماری پلکانی در استان کردستان است. این منطقه در سال ۱۳۹۰ به شهر تبدیل و در اسناد دولتی با نام اورامان ثبت شد. اورامان به‌عنوان معروف‌ترین روستای پلکانی کردستان شناخته می‌شود. طبق باور برخی، هورامان یا اورامان در لغت به‌معنای «جایگاه اهورایی» یا «جایگاه خورشید» است.