آشنایی با پل سفید اهواز | پل سفید اهواز، نخسین پل معلق ایران

پل سفید اهواز در میان گستره وسیع جاهای دیدنی این شهر، جای خود را دارد. این شهر با داشتن ۱۰ پل، به شهر پل‌ها نیز مشهور است. یکی از پل‌های معروف آن، پل سفید اهواز نام دارد. این پل که لقب نخستین پل معلق ایران را به دوش می‌کشد، نامی آشنا برای اهالی است و چشم‌اندازی جذاب در شهر محسوب می‌شود و همچنین در سال 1378 پل سفید اهواز به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است. برای آشنایی بیشتر و سفری کوتاه به شهر اهواز با ویکی گردی همراه باشید.

در دل اهواز، رودخانه کارون جریان دارد؛ رودخانه‌ای که بزرگ‌ترین و پرآب‌ترین رودخانه‌ کشور به شمار می‌آید و تنها رود قابل کشتیرانی ایران بوده است. در حاشیه این رود تمدن‌های بزرگی شکل گرفته‌اند. از زمانی که در کارون کشتیرانی می‌شد، چندین سال می‌گذرد. کارون از کوه‌های بختیاری سرچشمه می‌گیرد و آب آشامیدنی شهر را تامین می‌کند.رودخانه‌ کارون اهواز را به دو بخش شرقی و غربی تقسیم کرده است؛ بخش‌هایی که به‌واسطه پل‌ها به‌ یک‌دیگر متصل می‌شوند. یکی از شناخته‌شده‌ترین آن‌ها، پل سفید است. این پل، نخستین پل معلق ایران به شمار می‌آید و در دوره رضاشاه پهلوی ساخته شده است. از دیگر نام‌های پل سفید می‌توان به پل هلالی و پل معلق اشاره کرد. این پل در سال ۱۳۷۸، با شماره ۲۴۹۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.پل سفید در گذشته برای عبور عابرپیاده، درشکه و ماشین مورد استفاده قرار می‌گرفت. اکنون مدت‌ها است که این پل برای عبور مردم و ماشین‌ها به‌صورت یک‌طرفه استفاده می‌شود.

تاریخچه‌ پل سفید اهواز

طرح پروژه

پروژه‌ ساخت پل سفید اهواز در سال ۱۳۱۲ کلید خورد. آن موقع تنها پلی که روی رودخانه‌ کارون ساخته شده بود، پل فلزی راه‌آهن، مشهور به پل سیاه بود. این پل راه‌آهن سراسری را به بندر امام خمینی (بندر شاپور آن زمان) وصل می‌کرد. ۱۷ خرداد ۱۳۱۲ قرارداد ساخت پل سفید اهواز بین میرزا علی‌خان منصور، وزیر طرق و شوارع ایران و اسکار لیندال، نماینده یک شرکت سوئدی سونسکاانتر پرناداکتی پولاکت بسته شد. هزینه‌ ساخت پل معلق پنج میلیون و ۷۸۰ هزار ریال برآورد شده که پرداخت آن به‌عهده‌ بانک ملی ایران بود. مصالح و لوازم ساختمان پل از طرف شرکت سنتاب پس از تایید رسمی سفارت ایران در استکلهم به کشور سوئد داده شد.

ساخت پل سفید اهواز

اوایل مهر ماه سال ۱۳۱۳ بود که موقعیت مکانی پل روی کارون تعیین شد. یک مهندس آلمانی همراه با همسرش مسئولیت اجرایی ساخت پل را برعهده گرفتند. تا تیر ماه سال ۱۳۱۴ ساخت پایه‌های پل معلق به پایان رسیده بود. کار به‌خوبی پیش می‌رفت تا نوبت به سوار کردن هلالی‌ دوم پل رسید. انگلیسی‌هایی که در شرکت نفت آن زمان کار می‌کردند، لوازمی دراختیار سازنده‌ پل قرار داده بودند که برای نصب قوس‌های پل استفاده می‌شد. درست در همین مرحله از کار، انگلیسی‌ها جرثقیل و لوازم را پس گرفتند. شرایط به ترتیبی شد که مهندس آلمانی در اثر ناراحتی نیمه‌تمام ماندن پل دق کرد و از دنیا رفت.

بهره‌برداری

خوشبختانه همسر او ناامید نشد و کار ساخت پل را ادامه داد. او با وسایل ابتدایی که آن زمان دراختیار داشت و با استفاده از چند دوبه به‌جای جرثقیل، قوس دوم را نیز بر اسکلت پل سوار کرد. این‌گونه بود که پل معلق آماده‌ بهره‌برداری شد. خوب بود اگر از سرنوشت کنونی همسر مهندس اطلاعاتی داشتیم.

اولین آزمایش

آزمایش پل چهار ساعت و نیم به درازا کشید و سرانجام پس از ۱۰ و نیم روز در ۳۰ شهریور ۱۳۱۵ با بیش از هفت ماه تاخیر، با ضمانت بیست و چهار ماهه و عمر مفید پنجاه ساله به ناحیه راه آهن جنوب تحویل داده شد. سپس در تاریخ پانزده آبان‌ماه ۱۳۱۵ افتتاح شد و شروط زیر برای آن وضع شدند:

- در موقع عبور، بیش از یک ماشین روی پل در حرکت نباشد؛

- چند درشکه پشت سرهم روی پل در حرکت نباشد؛

- حداکثر سرعت اتومبیل روی پل پنج کیلومتر در ساعت باشد.

بازسازی

از آنجا که عمر مفید پل ۵۰ سال بود، سال ۱۳۸۹ عملیات مرمت پل معلق در دستور کار قرار گرفت. جوش‌کاری اتصالات و قطعه‌های فرسوده، بتن‌ریزی، کف‌سازی، سند بلاست، ساخت نرده و رنگ‌آمیزی پل از برنامه‌های سازمان زیباسازی شهرداری اهواز بود. پل معلق در سال ۱۳۷۸ در فهرست آثار ملی ایران به‌ثبت رسید.

معماری پل سفید اهواز

پل سفید اهواز تمام فلزی است و روی پایه‌ بتنی قرار دارد. درازای پل ۲۰٫۵۰۱ متر، پهنای آن ۸٫۹ متر و ارتفاعش ۱۳ متر است. پل سفید دو قوس بتنی ۱۲ و ۲۰ متری دارد و دارای دو پیاده‌رو است. دو دهانه‌ بزرگ به طول‌های ۱۳۶ و ۱۳۰ متر، سه دهانه‌ میانی ۴۹ متری و دو دهانه کناری ۱۲ و ۲۰ متری دارد. تمام قطعات پل سفید با پیچ و مهره به‌هم وصل شده‌اند. 

پل سفید اهواز کجاست؟

اهواز یک بخش شرقی دارد که مرکز شهر، بافت قدیمی‌‌تر شهر و بیشتر کارخانه‌ها و اداره‌های وابسته به نفت و فولاد را در خود جای داده است. بخش غربی کمی مسکونی‌تر است. پل معلق دو بخش شرقی و غربی اهواز را بهم وصل می‌کند. امتداد خیابان طالقانی و میدان شهدا در شرق اهواز با وجود پل سفید به امانیه، فلکه فرمانداری و بیمارستان رازی در غرب رودخانه کارون وصل می‌شوند.

آدرس پل سفید اهواز : استان خوزستان، اهواز، حد فاصل میدان شهدا و خیابان فلسطین (اداره پست )

قدم زدن بر روی پل سفید اهواز آن هم در شب، یک پیاده‌روی ساده را برای همیشه به‌یادماندنی می‌کند. به‌خصوص قدم ‌زدن روی این پل را موقع غروب نباید از دست داد. انحای ملایم این پل، شهر را از شلوغ ترین قسمت ان به بخشی که آرامش در آن جریان دارد جدا می کند و منظره ای ناب به شما هدیه می دهد. بازدید از این سازه زیبا را از دست ندهید.