ضربان قلب طبیعی بر اساس سن و نحوه محاسبه آن

این اندازه گیری باید در حالت استراحت و در فعالیت انجام شود تا حداقل و حداکثر آن را بتوانیم حساب کنیم.

با این حال، باید توجه داشت که ضربان قلب طبیعی ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. همچنین عواملی مانند سن، جنس، وزن و فعالیت بدنی بر ضربان در دقیقه تأثیر می گذارد.

ضربان قلب طبیعی بر اساس سن

مفهوم ضربان قلب یا ضربان نبض، رابطه بین تعداد ضربان قلب و یک دوره زمانی معین را بیان می کند که معمولاً 1 دقیقه است. این یک شاخص مهم از فعالیت قلب است.

در برخی، نبض ممکن است کمی تندتر باشد. در برخی دیگر، ممکن است کندتر باشد. مقادیر طبیعی ضربان در دقیقه در حالت استراحت به شرح زیر است:

- نوزادان، تا ماه اول: 70 تا 190 ضربه در دقیقه

- نوزادان، تا یک سال: 80 تا 160 ضربه در دقیقه

- کودکان 1 تا 2 ساله: 80 تا 130 ضربه در دقیقه

- کودکان بین 3 تا 4 سال: 80 تا 120 ضربه در دقیقه

- کودکان بین 5 تا 6 سال: 75 تا 115 ضربه در دقیقه

- کودکان بین 7 تا 9 سال : 70 تا 110 ضربه در دقیقه

- جوانان بالای 10 سال: 60 تا 100 ضربه در دقیقه

- بزرگسالان: 60 تا 100 ضربه در دقیقه

با افزایش سن، ضربان قلب کاهش می یابد.

چه عواملی ضربان قلب طبیعی را تغییر می دهد؟

وقتی حرکت می کنیم، قلب تندتر شروع به تپیدن می کند و با راه رفتن تند، معمولا بین 80 تا 120 ضربه در دقیقه خواهد بود. غذا خوردن نیز باعث می شود که ضربان قلب ما به 70-100 ضربه در دقیقه برسد.

البته، افزایش قابل توجهی در ضربان قلب در طول ورزش وجود دارد. این به این دلیل است که فعالیت بدنی تقاضا برای انرژی را افزایش می دهد و قلب مجبور است سخت تر کار کند.

از این نظر، بسته به میزان شدت فعالیت بدنی، ضربان قلب شتاب می گیرد و می تواند به 120-160 برسد. ورزشکاران با فعالیت های بدنی بالا دارای 180-200 ضربان در دقیقه هستند. با این حال، در حالت استراحت دارای ضربان قلب کمتر از 60 می باشند.

ضربان قلب بالا

عوامل متعددی وجود دارد که بر ضربان طبیعی قلب تأثیر می گذارد و یا باعث تسریع آن می شود. ضربان قلب بالای 100 ضربان در دقیقه تاکی کاردی نامیده می شود و در شرایط زیر ظاهر می شود:

- دمای محیط: اگر دما افزایش یابد ، قلب سخت تر کار می کند.

- احساسات: استرس، اضطراب، ترس، شادی و عشق می توانند ضربان قلب را تسریع کنند.

- اضافه وزن: در افراد چاق ممکن است تعداد ضربان در دقیقه بیشتر از حد طبیعی باشد.

- تب : این وضعیت باعث افزایش نیازهای متابولیک و قلبی عروقی بدن می شود و در نتیجه ضربان قلب را افزایش می دهد. به همین دلیل است که تاکی کاردی یک علامت مکرر در افرادی است که از عفونت رنج می برند.

- رابطه جنسی : آمیزش جنسی به خودی خود یک فعالیت بدنی است که به کار قلب و عروق کمک می کند.

- فشار خون بالا: فشار خون بالا اغلب با افزایش جبرانی تعداد ضربان در دقیقه همراه است.

- خوردن وعده های غذایی زیاد: مصرف بیش از حد غذا باعث افزایش کار سلولی و در نتیجه نیاز به افزایش جریان خون در بافت ها می شود. این در هنگام خوردن غذاهای غنی از چربی و قند بیشتر است.

- بیماری قلبی : تاکی کاردی یک علامت معمولی در افرادی است که از نارسایی قلبی ، آترواسکلروز و بیماری دریچه ای قلب رنج می برند.

ضربان قلب پایین

برادی کاردی به ضربان قلب زیر 60 ضربان در دقیقه اشاره دارد. این کمتر از موارد فوق رایج است و می تواند در نتیجه شرایط زیر ظاهر شود:

سن: با افزایش سن، نه تنها هنگام راه رفتن کندتر می شویم، بلکه ضربان قلبمان نیز کندتر می شود.

داروها: بتابلوکرها نبض را کاهش می دهند، در حالی که مشتقات آمفتامین آن را تسریع می کنند.

فشار خون پایین: فشار خون پایین اغلب با ضربان قلب کندتر، حالت تهوع و خواب آلودگی همراه است.

بیماری قلبی : اختلالات هدایت الکتریکی در سطح قلب، مانند انسداد و اختلال عملکرد گره سینوسی، اغلب با برادی کاردی همراه است. علاوه بر این، این بیماران دچار تنگی نفس و سرگیجه نیز می شوند.

چگونه ضربان قلب خود را محاسبه کنیم؟

قسمت‌هایی از بدن که می‌توانیم به راحتی نبض‌ها را در آن احساس کنیم، پشت مچ دست و در یک طرف گردن (درست زیر جایی که فک پایین به پایان می‌رسد) است. توصیه این است که اگر می خواهید نبض خود را در مچ اندازه گیری کنید، باید انگشت وسط و اشاره دست مقابل را به آرامی و بدون فشار دادن قرار دهید. برای این کار نباید از انگشت شست خود استفاده کنید. 

سپس در حین مشاهده یک ساعت، تعداد ضربان یا ضربان را برای 60 ثانیه بشمارید. برخی از افراد ترجیح می دهند 15 ثانیه بشمارند و سپس در 4 ضرب کنند. برخی دیگر ترجیح می دهند از یک دستگاه قابل حمل به نام پالسومتر استفاده کنند.

نکته کلیدی این است که اندازه گیری ها را زمانی که دراز کشیده یا نشسته ایم و کاملا آرام هستیم انجام دهیم. طبق استانداردهایی که قبلاً در این مقاله در مورد آنها صحبت کردیم، ضربان قلب طبیعی در حالت استراحت برای بزرگسالان باید بین 60 تا 100 ضربه در دقیقه باشد.

البته باید ضربان قلب خود را در حین فعالیت بدنی نیز حساب کنید. روش انجام این کار یکسان است، با این تفاوت که این بار در حین یا بلافاصله پس از اتمام یک تمرین باید این کار را انجام دهید.

حداکثر ضربان قلب

اندازه گیری های به دست آمده در بالا باید با حداکثر ضربان قلب مقایسه شود. این نیز استاندارد است. همانطور که از نام آن پیداست، این نشان دهنده بیشترین تعداد ضربان قلب است که می تواند توسط قلب تحت فشار در یک دقیقه به آن برسد.

چندین فرمول وجود دارد که این اندازه گیری را تعیین می کند. رایج ترین و ساده ترین این است که سن فرد را از 226 (اگر زن) یا 220 (اگر مرد) کم کنید. بنابراین، حداکثر ضربان قلب یک زن 50 ساله برای مثال 176 ضربه در دقیقه خواهد بود.

راه های دیگری نیز وجود دارد، مانند فرمول Karvonen که از دقت بیشتری نیز در نظر گرفته می شود. این به دنبال تعیین ضربان قلب بهینه در طول ورزش است. برای انجام این کار، متغیرهای دیگری مانند ضربان قلب در حالت استراحت پس از بیدار شدن در محاسبات گنجانده شده است.

چرا دانستن ضربان قلب مهم است؟

دو دلیل اساسی وجود دارد که چرا باید مراقب ضربان قلب باشیم. اولین مورد رد کردن بیماری های احتمالی است . در واقع این دلیلی است که پزشک ضربان قلب ما را اندازه می گیرد.

با این حال، اگرچه ضربان قلب مرجعی است که به تشخیص بیماری ها کمک می کند، اما همه بیماری ها با ضربان قلب نامنظم همراه نیستند و همه ضربان های نامنظم قلب نشانه بیماری قلبی نیستند.

از سوی دیگر، دانستن ضربان قلب به ما این امکان را می دهد که بدانیم وضعیت بدنی ما چگونه است.

چگونه ضربان قلب طبیعی را حفظ کنیم؟

مراقبت از سلامت قلب و عروق برای بهبود کیفیت زندگی ما ضروری است، به خصوص با افزایش سن. برخی از توصیه ها برای حفظ ضربان قلب طبیعی به شرح زیر است:

- ورزش هوازی منظم، 3 تا 4 بار در هفته

- مصرف سبزیجات و میوه ها را افزایش دهید.

- مصرف نمک ، غذاهای فرآوری شده و نوشیدنی های شیرین را کاهش دهید.

- مصرف الکل را محدود یا اجتناب کنید.

- مصرف سیگار را کاهش یا حذف کنید.

- از محیط های استرس زا دوری کنید.

- اضافه کار را محدود کنید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

تغییر در ضربان طبیعی قلب می تواند موقت یا دائمی باشد. اما اگر مکرر شد، نشانه آن است که نباید نادیده بگیریم .

از سوی دیگر، هنگام ورزش، احساس شتاب میزان ریتم طبیعی ضربان و مشاهده ریتم بالا، غیرعادی نیست. فقط اگر این حالت برای مدت طولانی ادامه داشته باشد غیر طبیعی است.

اپیزودهای ضربان قلب تند یا آهسته بدون دلیل مشخص یا همراه با ضعف یا سرگیجه باید فوراً به پزشک گزارش شود.برای ورود به کانال تلگرام فرتاک نیوز کلیک کنید.